Het Hart van Onderwijs
 
(Advertentie)
(Advertentie)

Vraag een willekeurige leerling van de

Jozefschool in Muiden om de vier Hartkwaliteiten

te noemen, en hij lepelt ze zo op. Mét voorbeelden. Ze krijgen les volgens

de boeddhistische methode van het

Hart van Onderwijs.


Soms kom ik zelf langs om met de

klas te oefenen. Doel van de methode is

dat de kinderen leren wijsheid en compassie

bij zichzelf op te wekken.

Dit schooljaar heb je de kans om via Yurls kennis te maken met het Hart van Onderwijs.  

Wil je tijdens of na dit schooljaar meer informatie over de methode dan kun je contact opnemen via onderstaand contactformulier.

Douwe Hoitsma 

Dit boek van meester Douwe vertelt het verhaal van vier hartsvrienden.

Vier hartsvrienden, Pablo, Ali, Kitty en Victorino
wonen samen in het bos. Deze vier vrienden doen
alles samen: spelen, eten en slapen. Hiermee
zijn ze volmaakt gelukkig.

 

Het lijken misschien gewone dieren, maar dat zijn ze niet – ze hebben allemaal iets heel bijzonders. Hun bijzonderheid leren we kennen als de Vier Hartkwaliteiten, die zij ook aan andere dieren leren.

Het is hierdoor steeds vrediger in het bos geworden. We zien Hein Konijn vriendjes worden met de andere konijnen. De dwarse Boris Bok wordt met een beetje oefenen een blije en aardige bok. En de chagrijnige Eduard Eend die alles in zijn eentje denkt te moeten doen, leert hoe hij zijn problemen de baas kan worden.

 

Spelenderwijs wordt de deur geopend naar een
vredige samenleving.

Je kunt het prentenboek hier bestellen

 

De Vier Hartsvrienden op Facebook

(Advertentie)

Visualisatie is de vaardigheid om je verbeeldingskracht te gebruiken. Het is een hele natuurlijke vaardigheid. We doen het de hele dag door. Als we bijvoorbeeld terugdenken aan wat we vanochtend gedaan hebben of aan wat we vanmiddag zullen doen, dan komen automatisch beelden op.

 

Beelden bepalen voor een groot gedeelte ons gedrag. Als we bijvoorbeeld een rustig beeld of rustige kleur in onze geest op laten komen, zullen we rustiger worden. Als we dit met een levendig beeld of levendige kleur doen, zullen we ons waarschijnlijk levendiger voelen. Positieve beelden over jezelf zullen je meer helpen om een goede presentatie of prestatie te leveren dan negatieve beelden over jezelf.

 

Visualisatie is dus een krachtige manier om rust, helderheid en concentratie te ontwikkelen. Daarnaast bevordert visualisatie de creatieve vermogens van de geest, flexibiliteit in denken en wordt het geheugen getraind. Flexibiliteit wordt bewerkstelligd door meerdere vormen of kleuren vrij snel achter elkaar te visualiseren.

 

Het woord ‘verbeeldingskracht’ verwijst naar het vermogen mentale beelden te scheppen, maar je kunt je verbeeldingskracht ook op auditief, tast, reuk, geur en kinetisch (lichaamsgerichte) gebied ontwikkelen door jezelf voor te stellen dat je bijvoorbeeld een druppelende kraan hoort, een sinaasappel eet, voelt en/of ruikt en een beweging in gedachte maakt. In algemene zin zijn er twee verschillende vormen van visualisaties:

 

  1. Geleide visualisaties, waarbij beelden gecreëerd worden door geleide instructies te geven. Een voorbeeld is “het strand” of de al eerder opgenomen zitoefening  “een reisje door je lichaam.
  2. Directe visualisaties, waarbij beelden spontaan opkomen en weinig instructies worden gegeven. Een voorbeeld is het met ontspannen ogen kijken naar een figuur, je ogen te sluiten en dan de figuur in je hoofd te zien. Als je de figuur ‘ziet’, laat je deze van je af  bewegen zodat het kleiner wordt en ten slotte verdwijnt. Hierdoor krijgen we controle over onze visualisatie en kunnen we op het moment van verdwijnen veel rust in onszelf ervaren.  

 

De visualisatieoefeningen die verderop beschreven staan, zijn geleide visualisaties. Voordat je met visualiseren begint is het goed om eerst te ontspannen en te concentreren door bijvoorbeeld een zit-, bewegings- en/of ademoefeningen te doen. Hierdoor wordt de geest (denken) rustig en helder en is het gemakkelijker beelden op te nemen of op te roepen. 

De visualisatieoefeningen die op deze pagina beschreven staan, zijn geleide visualisaties. Voordat je met visualiseren begint is het goed om eerst te ontspannen en te concentreren door bijvoorbeeld een zit-, bewegings- en/of ademoefeningen te doen. Hierdoor wordt de geest (denken) rustig en helder en is het gemakkelijker beelden op te nemen of op te roepen. 

Download alle visualisatie oefeningen
(Advertentie)
(Advertentie)
(Advertentie)
1. Geleide visualisatie van voorwerpen en mensen

Doel: helderheid, concentratie, flexibiliteit door wisselende beelden aan te bieden.

Middelen: geen

Procedure:

 

  • Doe eventueel vooraf een bewegings- en/of ademoefening.

 

  • Vraag de kinderen of ze hun ogen willen sluiten en zich de volgende dingen en mensen achter hun gesloten ogen voor te stellen, ofwel ‘in hun hoofd te zien’: een potlood, tafel, schoolbord, juf/meester, bloem, vader, moeder, zusjes, broertjes, boom, auto, etc. De lijst is eindeloos. Neem steeds korte periodes tussen de diverse items, maar wel lang genoeg zodat het beeld gevisualiseerd kan worden.

 

  • Laat ze bij elke visualisatie hun armen over elkaar doen als het gelukt is. Dit geeft de leerkracht inzicht in het concentratie- en visualisatievermogen van de kinderen.

 

  • Vraag aan de kinderen hoe het ging en geef eventueel suggesties.

 

Suggesties:

  • Als de visualisatie moeizaam verloopt kun je de volgende suggestie geven: laat kinderen zich een “blauwe hemel” voorstellen waarin ze de voorwerpen zien, die gevisualiseerd dienen te worden, net zoals ze een vliegtuigje aan de hemel zien”.

 

  • Kinderen in de onderbouw kun je laten voorstellen dat ze een tovenaar zijn en dat ze de volgende dingen en mensen in hun hoofd, achter hun gesloten ogen of in hun hoofd, kunnen toveren. 
2. Geleide visualisatie van geluiden, tast, smaak en geuren

Doel: helderheid, concentratie en flexibiliteit.

Middelen: geen

Procedure:

 

  • Doe eventueel vooraf een ontspannings- en/of concentratieoefening.

 

  • Vraag de kinderen zich de volgende geluiden voor te stellen. Niet al teveel tegelijk in een sessie; twee of drie zijn misschien genoeg en geef ze genoeg tijd voor elk geluid.
  • Laat ze bij elk geluid even de armen over elkaar doen of de visualisatie gelukt is. Dit geeft aan hoe stabiel hun concentratie- en visualisatievermogen is.

 

  • Denk aan een lopende kraan, een fluitketel, regendruppels, zingende vogel, de zee, of de wind door de bomen denkt;

 

  • Vraag aan de kinderen hoe het ging.

 

Suggestie:

Dezelfde visualisatie kan je doen met andere zintuiglijke ervaringen:


  • Tastzin: het warme/koude water in de douche, een lekker bed, de vacht van een dier etc.

 

  • Smaak: ijs, patat, sinaasappel, cola, lievelingsgerecht etc.

 

  • Geur: zeep, drop, de geur van bloemen etc.

Doel: helderheid,  concentratie en creativiteit ontwikkelen

Middelen: geen

Procedure:

 

  • Doe vooraf een ontspannings- en/of concentratieoefening.

 

  • Vraag kinderen hun ogen te sluiten en zich het volgende achter hun gesloten ogenvoor te stellen of ‘in hun hoofd’ te zien: 

 

* Stel je voor dat je op dit moment op het strand zit en over de zee uitkijkt, 

 

* Voel het zand waar je op zit, 

 

* Voel een zacht, koel briesje op je gezicht,

 

* En de warmte van de zon op je rug,  

 

* Hoor het geluid van de branding die over het natte, glinsterende zand spoelt,

 

* Ruik de zoute zeelucht ruiken; snuif het maar even helemaal op,

 

* Kijk dan uit over het strand  en tuur de zee in de verte af,

 

* Plotseling heel in de verte zie je een zeilschip met witte volle zeilen, 

 

* Je volgt je het zeilschip. Het vaart weg, en het wordt kleiner en kleiner totdat het achter de horizon verdwijnt. (Hierdoor verkrijgen kinderen controle over hun visualisatie krijgen en wordt de flexibiliteit vergroot),

 

* Met het verdwijnen van het schip wordt het even heel stil,

 

* Blijf bij die stilte, 

 

* Voel je lichaam en/of je adem. 

 

* Eventueel laat je de kinderen hun ervaringen vertellen.

(Advertentie)